Θεραπεία με έκθεση σε εικονική πραγματικότητα
Η θεραπεία εικονικής πραγματικότητας (VRT) είναι μια μορφή θεραπείας που χρησιμοποιεί τεχνολογία εικονικής πραγματικότητας για τη θεραπεία καταστάσεων που δυσκολεύουν το άτομο. Περιλαμβάνει τη χρήση περιβαλλόντων που δημιουργούνται από υπολογιστή για τη δημιουργία μιας προσομοιωμένης πραγματικότητας που μιμείται τον πραγματικό κόσμο και έχει δημιουργηθεί ειδικά για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων θεραπευτικών στόχων.
Το VRT συνήθως περιλαμβάνει τη χρήση ειδιικού headset για τη βύθιση ατόμων σε ένα εικονικό περιβάλλον. Αυτό το εικονικό περιβάλλον μπορεί να είναι διαδραστικό, επιτρέποντας στους χρήστες να αλληλεπιδρούν με αυτό και να το χειρίζονται. Ο θεραπευτής VR μπορεί να καθοδηγήσει και να παρακολουθήσει τις εμπειρίες του ατόμου στον εικονικό κόσμο, προσαρμόζοντας τη θεραπεία, για να αντιμετωπίσει συγκεκριμένες καταστάσεις και ψυχικές προκλήσεις.
Πώς χρησιμοποιείται η θεραπεία εικονικής πραγματικότητας;
1. Θεραπεία έκθεσης
Η θεραπεία VR χρησιμοποιείται συχνά στη θεραπεία έκθεσης, μια θεραπευτική προσέγγιση όπου τα άτομα εκτίθενται σταδιακά σε ερεθίσματα που προκαλούν άγχος με ελεγχόμενο τρόπο. Αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για τη θεραπεία φοβιών, διαταραχής μετατραυματικού στρες (PTSD) και αγχώδεις διαταραχές.
2. Προσομοιώσεις
Μπορούν να δημιουργηθούν εικονικά περιβάλλοντα για την προσομοίωση καταστάσεων, όπου τα άτομα βιώνουν ως πρόκληση στην πραγματική ζωή. Για παράδειγμα, ένα άτομο που φοβάται να πετάξει θα μπορούσε να υποβληθεί σε VRT που προσομοιώνει την εμπειρία σε αεροπλάνο.
3. Δημιουργία δεξιοτήτων
Η εικονική πραγματικότητα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη διδασκαλία και την εξάσκηση διαφόρων δεξιοτήτων. Για παράδειγμα, τα άτομα με κοινωνικό άγχος μπορούν να ασκήσουν κοινωνικές αλληλεπιδράσεις σε ένα εικονικό περιβάλλον για να χτίσουν επικοινωνιακές δεξιότητες.
4. Διαχείριση πόνου
Το VRT έχει διερευνηθεί ως εργαλείο για τη διαχείριση του πόνου. Βυθίζοντας τα άτομα σε ένα καταπραϋντικό εικονικό περιβάλλον ή μέσω της απόσπασης προσοχής είναι δυνατό να μειωθεί η αντίληψη του πόνου.
5. Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT)
Η εικονική πραγματικότητα μπορεί να ενσωματωθεί σε θεραπευτικές προσεγγίσεις όπως η CBT. Το εικονικό περιβάλλον μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία σεναρίων που προκαλούν και τροποποιούν αρνητικά μοτίβα σκέψης.
6. Θεραπεία για τη διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD)
Η θεραπεία VR έχει αναδειχθεί ως πολλά υποσχόμενη στη θεραπεία για το PTSD, επιτρέποντας στα άτομα να αντιμετωπίσουν και να επεξεργαστούν τραυματικές αναμνήσεις σε ένα ασφαλές και ελεγχόμενο περιβάλλον.
Τα οφέλη της θεραπείας εικονικής πραγματικότητας
Δημιουργεί μια προσομοίωση ενός περιβάλλοντος που προκαλεί άγχος και που μπορεί να μην είναι εύκολο να αναπαραχθεί στην πραγματική ζωή.
Σε πολλές περιπτώσεις, το στρεσογόνο περιβάλλον δεν αναπαράγεται εύκολα εντός του θεραπευτικού πλαισίου. Συχνά η ψυχολόγος βασίζεται στην ικανότητα του πελάτη να φαντάζεται το στρεσογόνο περιβάλλον για να αρχίσει να εργάζεται μέσα σε αυτό. Η τεχνολογία εικονικής πραγματικότητας ξεπερνά τις προκλήσεις που σχετίζονται με τη θεραπεία φαντασίας έκθεσης, συμπεριλαμβανομένης της αδυναμίας του θεραπευόμενου να φανταστεί το περιβάλλον, του φανταστικού περιβάλλοντος που είναι πολύ τρομακτικό και δύσκολα αναπαράγεται και της έλλειψης οπτικής αναφοράς και ελέγχου από τον ψυχολόγο.
Δίνει την δυνατότητα στον ψυχολόγο να αυξάνει σταδιακά την έκθεση σε γεγονότα που προκαλούν άγχος.
Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, στην παραδοσιακή θεραπεία έκθεσης, οι ψυχολόγοι δεν έχουν υψηλά επίπεδα ελέγχου σχετικά με την ένταση του άγχους του πελάτη. Στη θεραπεία εικονικής πραγματικότητας, οι ψυχολόγοι καθοδηγούν τους πελάτες μέσα από ένα εξατομικευμένο εικονικό περιβάλλον φόβου, υποστηρίζοντάς τους κατα τη διάρκεια της διαδικασίας. Όσο ο πελάτης εξοικειώνεται με το φοβογόνο ερέθισμα, ο ψυχολόγος μπορεί να προσθέσει περισσότερα στοιχεία φόβου για να βοηθήσει περαιτέρω στη θεραπευτική διαδικασία. Χρησιμοποιώντας αυτή τη σταδιακή έκθεση, ο ψυχολόγος είναι καλύτερα εξοπλισμένος για να βοηθήσει τον πελάτη να ξεπεράσει το άγχος και τον φόβο χωρίς να τον κατακλύσει με ένα εξαιρετικά φοβογόνο ερέθισμα.
Η έκθεση μπορεί να διακοπεί ανά πάσα στιγμή κατά την κρίση του ψυχολόγου ή του πελάτη.
Σε αντίθεση με την έκθεση σε πραγματικές καταστάσεις, στην περίπτωση της θεραπείας με VR η ψυχολόγος ή ο πελάτης μπορεί να σταματήσει την έκθεση ανά πάσα στιγμή, απλά βγάζοντας το headset. Αυτή η δυνατότητα λειτουργεί προστατευτικά προς τον πελάτη ώστε να μην τερματίσει πρόωρα τη θεραπευτική διαδικασία.
Η θεραπεία VR είναι κατάλληλη για :
Αγχώδεις διαταραχές
Οι προσομοιώσεις άγχους εκθέτουν τα θεραπευόμενα άτομα σε κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, γνωστική αναδόμηση και εκπαίδευση κοινωνικών δεξιοτήτων.
Φοβίες
Οι προσομοιώσεις για φοβίες επιτρέπουν την αξιολόγηση και την παρεμβάση για τον φόβο υψών, κλειστών, ανοιχτών χώρων, ζώων, σκότους και άλλα.
Ενσυνειδητότητα
Οι χρήστες μπορούν να βιώσουν διαφορετικά περιβάλλοντα εξάσκησης σε δεξιότητες ενσυνειδητότητας που μπορούν να τους φέρουν χαλάρωση, ηρεμία και χαρά.
Δημόσια ομιλία
Εκτεταμένη έρευνα δείχνει ότι η εικονική πραγματικότητα μπορεί να βελτιώσει αποτελεσματικά τις δεξιότητες δημόσιας ομιλίας.
Bullying
Οι προσομοιώσεις επιτρέπουν στους θεραπευόμενους να αντιμετωπίσουν τη δυσφορία η οποία σχετίζεται με τον εκφοβισμό, την σωματική ή την λεκτική βία.
Προετοιμασίες πωλήσεων
Σύμφωνα με μελέτες, η τεχνολογία VR εισάγει τους εργαζόμενους σε ένα ελεγχόμενο περιβάλλον κοντά στην πραγματικότητα. Μπορεί να προσομειώσει την πώληση σε διαφορετικούς τύπους πελατών χωρίς πραγματικές συνέπειες.
Προετοιμασία για συνέντευξη εργασίας
Σκοπός των εφαρμογών είναι να προετοιμάσουν μελλοντικούς υπαλλήλους για συνεντεύξεις.
Δια ζώσης