Η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (OCD) συχνά παρεξηγείται. Δεν αφορά μόνο την τάξη ή την προτίμηση τακτοποιημένων πραγμάτων. Για πολλούς, περιλαμβάνει ανεπιθύμητες, ενοχλητικές σκέψεις που δεν μπορούν να ελέγξουν, καθώς και συμπεριφορές που νιώθουν ότι πρέπει να επαναλαμβάνουν για να αισθανθούν ασφάλεια ή ότι όλα είναι «σωστά». Αυτό μπορεί να είναι εξαντλητικό και να επηρεάζει την καθημερινότητα σε όλα τα επίπεδα.
Η καλή είδηση είναι ότι η OCD είναι αντιμετωπίσιμη, και η Γνωσιακή-Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT) είναι μία από τις πιο αποτελεσματικές προσεγγίσεις. Είτε μόλις διαγνωστήκατε, είτε ζείτε με OCD χρόνια, είτε παρατηρείτε συμπτώματα στον εαυτό σας ή κάποιον κοντινό σας, η κατανόηση της CBT είναι ένα πρώτο καθησυχαστικό βήμα.
Τι είναι η OCD και πώς επηρεάζει την καθημερινότητα
Η OCD είναι μια ψυχική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από ιδεοληψίες – ανεπιθύμητες, επαναλαμβανόμενες σκέψεις – και καταναγκασμούς – επαναλαμβανόμενες πράξεις ή ψυχικές τελετουργίες για την ανακούφιση του άγχους. Οι ιδεοληψίες συχνά αφορούν φόβους για βλάβη, μόλυνση ή ότι τα πράγματα δεν είναι «σωστά». Οι καταναγκασμοί μπορεί να περιλαμβάνουν συνεχές έλεγχο, πλύσιμο, μέτρημα ή ψυχική επανάληψη φράσεων.
Η OCD μπορεί να επηρεάσει κάθε πτυχή της ζωής: από το πρωινό ξύπνημα, τις αποφάσεις, μέχρι τις σχέσεις και την εργασία. Η αναγνώρισή της ως σοβαρής κατάστασης είναι το πρώτο βήμα για θεραπεία και υποστήριξη.
Παραδείγματα καθημερινών προκλήσεων:
- Συνεχής έλεγχος θυρών, βρύσεων ή συσκευών
- Αποφυγή χώρων ή ανθρώπων από φόβο μόλυνσης
- Ψυχική επανάληψη «ασφαλών» φράσεων
- Τακτοποίηση αντικειμένων ώρες μέχρι να νιώσουν «σωστά»
- Αποφυγή αποφάσεων από φόβο λανθασμένων επιλογών
- Συνεχής αναζήτηση επιβεβαίωσης από άλλους
Η εμπειρία της OCD διαφέρει για κάθε άτομο, αλλά χωρίς υποστήριξη, η επιρροή της μπορεί να γίνει συντριπτική.
Γιατί η CBT είναι η συνιστώμενη θεραπεία
Η OCD δημιουργεί συνεχή άγχος και οι καταναγκασμοί προσφέρουν μόνο προσωρινή ανακούφιση. Με τον χρόνο, ο κύκλος αυτός επηρεάζει σοβαρά την εργασία, τις σχέσεις και την ευεξία. Η CBT είναι η πιο συνιστώμενη θεραπεία, με ισχυρή επιστημονική τεκμηρίωση και υποστήριξη από εθνικές οδηγίες όπως του NHS και του NICE.
Η CBT βοηθά:
- Στην αναγνώριση των ιδεοληπτικών μοτίβων σκέψης
- Στην αμφισβήτηση των πεποιθήσεων πίσω από τις σκέψεις
- Στη μείωση της ανάγκης για καταναγκαστικές συμπεριφορές
- Στην ανάπτυξη υγιέστερων τρόπων αντίδρασης στο άγχος και την αβεβαιότητα
Η Έκθεση και Πρόληψη Ανταπόκρισης (ERP) είναι η βασική μέθοδος της CBT για OCD. Περιλαμβάνει σταδιακή έκθεση σε αγχογόνες καταστάσεις χωρίς να εκτελούνται οι συνήθεις καταναγκασμοί. Με τον χρόνο, το άγχος μειώνεται και το άτομο μαθαίνει ότι τίποτα κακό δεν συμβαίνει χωρίς το τελετουργικό.
Η CBT δεν προσπαθεί να «σβήσει» τις παρεμβατικές σκέψεις, ούτε ερευνά το παρελθόν. Στόχος είναι να δώσει εργαλεία για να διαχειριστεί κάποιος την OCD στην καθημερινότητα, σπάζοντας τον κύκλο αποφυγής και τελετουργιών. Περιλαμβάνει πρακτικές ασκήσεις και για το σπίτι, ώστε η μάθηση να εφαρμόζεται εκτός συνεδρίας.
Πώς το Mindwork μπορεί να βοηθήσει
Στο Mindwork κατανοούμε πόσο απομονωτική και συντριπτική μπορεί να γίνει η OCD. Προσφέρουμε:
- Εξατομικευμένη αξιολόγηση και δομημένο πλάνο θεραπείας
- Πρακτικά εργαλεία για διαχείριση ιδεοληψιών και μείωση καταναγκασμών
- Υποστήριξη από έμπειρους επαγγελματίες
- Ευελιξία με online ή δια ζώσης συνεδρίες
Αν η OCD επηρεάζει τη ζωή σας, η ομάδα μας είναι εδώ για να σας βοηθήσει να κάνετε το πρώτο βήμα προς μεγαλύτερη ελευθερία και αυτοπεποίθηση.
Πηγές
- Ong et al. (2024). A network analysis of mechanisms of change during exposures over the course of intensive OCD treatment. Journal of Affective Disorders. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38508457/
- Crino (2015). Psychological treatment of obsessive compulsive disorder: an update. Australasian Psychiatry: Bulletin of Royal Australian and New Zealand College of Psychiatrists. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26104776/
- Wheaton (2019). Introduction to the Special Issue: Challenges in Treating Obsessive-Compulsive Disorder With Cognitive-Behavioral Therapy. Journal of Cognitive Psychotherapy. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32746424/
